Pożyczka od rodziny – czy jest dobrym rozwiązaniem?

Myśląc o pożyczce, zazwyczaj do głowy przychodzi nam bank lub firma pożyczkowa. Tymczasem jednym ze sposobów na podreperowanie domowych finansów może być pożyczka od członków rodziny. Jakie plusy ma takie rozwiązanie? Czy wymaga podpisywania standardowej umowy? Jak wygląda kwestia podatku od pożyczki? Na wszystkie te pytania odpowiadamy w poniższym tekście.

Kiedy pożyczka od rodziny może być dobrą opcją?

Ogólnie rzecz biorąc, w zdecydowanej większości sytuacji, gdy potrzebujemy pieniędzy. To naturalne, że pomocy w pierwszej kolejności poszukujemy wśród najbliższych. Oczywiście wiele zależy od tego, jaką kwotę chcemy pożyczyć, na jak długo, na jaki cel itd. Może być bowiem tak, że rodzina – mimo szczerych chęci – nie będzie w stanie pożyczyć nam więcej niż 1000-2000 zł, ponieważ zwyczajnie nie ma oszczędności.

Z drugiej strony możemy jednak mieć kogoś bliskiego kto ma kapitał i chętnie nam pomoże. Wszystko jest kwestią ustaleń. Zazwyczaj dobrą zachętą jest zaoferowanie niewielkich odsetek, które będę przewyższać nikłe zyski z pieniędzy trzymanych na tradycyjnej lokacie w banku.

Czy pożyczka od rodziny wymaga formy pisemnej?

To pytanie, które z pewnością nurtuje część czytelników. Złośliwi twierdzą, że z rodziną dobrze wychodzi się tylko na zdjęciach. W praktyce wcale nie musi być tak źle, co nie oznacza, że warto unikać zawarcia umowy.

Nawet w najlepszych rodzinach zdarzają się różne trudne sytuacje, których z pewnością chcielibyśmy uniknąć. Dlatego też, aby zapobiec w porę nieporozumieniom, forma pisemna zawarcia umowy pożyczki jest wymagana przez prawo dla kwot przekraczających 1000 zł. Pamiętajmy, że umowa zabezpiecza interesu obu stron, w razie gdyby trzeba było dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

Co powinna zawierać umowa pożyczki pomiędzy członkami rodziny?

Jej treść może być krótka, dlatego każdy może ją przygotować bez większego problemu. Standardowa umowa, aby była ważna, powinna zawierać następujące informacje:

1. Dane osobowe obu stron umowy (imię, nazwisko, PESEL, miejsce zamieszkania);

2. Datę i miejsce zawarcia;

3. Informację o stopniu pokrewieństwa stron (będzie to istotne do rozliczenia ewentualnego podatku);

4. Kwotę pożyczki i walutę, w której zostaje udzielona;

5. Formę przekazania pieniędzy – najlepiej, gdy jest to przelew bankowy – taki sposób jest nie tylko bezpieczny, ale pozostawia ślad w postaci wyciągu z rachunku bankowego, co jest dowodem przekazania/otrzymania pieniędzy;

6. Warunki spłaty – w tym miejscu określamy na jak długo pożyczamy pieniądze i jak będziemy je spłacać (raty lub jednorazowa spłata);

7. Na koniec niezbędne są podpisy obu stron.

W razie wątpliwości w internecie bez problemu możemy znaleźć wzór takiej umowy.

Pożyczka od członków rodziny a obowiązek podatkowy

Pewną nowością dla osób, które dotychczas korzystały wyłącznie z kredytów lub pożyczek pozabankowych np. w VIVUS, jest obowiązek podatkowy powstały przy okazji pożyczek od rodziny. Na szczęście nie jest on obligatoryjny dla każdej pożyczki, a przepisy mówią wyraźnie, kiedy jesteśmy z niego zwolnieni. Pora na kilka słów wyjaśnienia.

To, czy będziemy zmuszeni do zapłacenia podatku, zależy od dwóch czynników:

• stopnia pokrewieństwa osób będących stronami umowy pożyczki – tu przepisy określają wyraźnie – najbliższa rodzina to małżonek, wstępni, zstępni, rodzeństwo, pasierb, synowa, zięć, macocha, ojczym, teściowie;
• suma pożyczek udzielonych w ramach rodziny w ciągu ostatnich 5 lat – nie może przekroczyć kwoty 9637 zł.

Jak to wygląda w praktyce?

O ile pożyczamy pieniądze w obrębie najbliższej rodziny, a suma pożyczek udzielonych w okresie 5 ostatnich lat nie przekroczyła 9637 zł, nie musimy takiej pożyczki nigdzie zgłaszać ani odprowadzać podatku. W przypadku przekroczenia limitu 9637 zł możemy nadal skorzystać ze zwolnienia, o ile krąg rodziny będzie odpowiednio wąski. Nie zaliczymy do niego już teściów, synowej lub zięcia. W takiej sytuacji jedyny obowiązek, którego musimy dopełnić, to złożenie deklaracji PCC-3 we właściwym urzędzie skarbowym. W pozostałych przypadkach konieczne jest zarówno złożenie druku PCC-3, jak i opłacenie w ciągu 14 dni podatku w wysokości 0,5% kwoty pożyczki.

O formalności podatkowe nie musisz się martwić również w przypadku skorzystania z pożyczki przez internet z RRSO 0%.

Co grozi za niezgłoszenie pożyczki od rodziny?

W tym zakresie prawo stanowi wyraźnie, że jeśli pożyczka nie była udzielona pomiędzy najbliższymi członkami rodziny lub przekroczyła określony limit i fakt ten zostanie wykryty podczas kontroli, Urząd Skarbowy nałoży karę. Wysokość tzw. stawki sankcyjnej wynosi aż 20%, co jak łatwo wyliczyć w przypadku pożyczki na 10 000 zł wyniesie 2000 zł. Z całą pewnością nie warto zatem zwlekać z formalnościami. W przeciwnym razie pożyczka rodzinna – w zamyśle darmowa – może okazać się nadzwyczaj kosztowna.