Obchody Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej – Grajewo, 12 kwietnia 2023

Organizatorem obchodów był Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oraz Komenda Powiatowa Policji w Grajewie.

Po złożeniu meldunku komendantowi powiatowemu, wprowadzeniu sztandaru Policji, powitaniu gości przez komendanta insp. Adama Brodowskiego – głos zabrał dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku dr Marek Jedynak.

Zbrodnia Katyńska to zbrodnia wojenna. To śmierć nie mniej niż 21 768 obywateli polskich -jeńców wojennych w sowieckich obozach specjalnych oraz osób aresztowanych i osadzonych w więzieniach Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich. Polscy obywatele zostali zamordowani m.in. w Katyniu, Smoleńsku, Charkowie, Kalininie, Kijowie, Chersoniu, Twerze, w wyniku decyzji podjętych przez najwyższych funkcjonariuszy partyjnych i państwowych Związku Sowieckiego.

Instytut Pamięci Narodowej wciąż prowadzi śledztwo w sprawie Zbrodni Katyńskiej. Chociaż sytuacja polityczna nie pozwala na jego pełną kontynuację, naszymi działaniami w przestrzeni publicznej przypominamy i będziemy przypominać o wszystkich obywatelach polskich zamordowanych przez sowietów za to, że byli Polakami – mówił dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku dr Marek Jedynak.

Podczas uroczystości przemawiali również: 

• dowódca 18. Białostockiego Pułku Rozpoznawczego – płk Paweł Lachowski,
• zastępca naczelnika Wydziału Komunikacji Społecznej Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku – podinsp. Grzegorz Hus,
• starosta powiatu grajewskiego – Waldemar Remfeld.

Następnie głos zabrał dyrektor Grajewskiej Izby Historycznej dr Tomasz Dudziński, który wygłosił referat pt. Funkcjonariusze Policji Państwowej jako ofiary Zbrodni Katyńskiej (zachęcamy do pobrania broszury stworzonej przez dyrektora Izby, która dostępna jest do pobrania jako załącznik w formie PDF).

Uroczystość zgromadziła wielu znamienitych gości, tj. przedstawicieli służb mundurowych, instytucji, polityki oraz młodzież. 

Policjanci z Grajewa – ofiary zbrodni katyńskiej, upamiętnieni w 2010 roku Dębami Pamięci przy Komendzie Powiatowej Policji w Grajewie:

Jan Borkowski (1907-1940)

Urodził się 1 IV 1907 r. w Grajewie, jako syn urzędnika gminnego Wincentego i Marianny z Samełków. W Policji Państwowej służył co najmniej od listopada 1931 r. Prawdopodobnie do 1935 r. służbę pełnił w Warszawie m.in. w Wydziale I Komendy Głównej. W 1936 r. pracował już w Komendzie Wojewódzkiej PP. w Łodzi. We wrześniu 1939 r. w stopniu starszego posterunkowego w X Komisariacie Miasta Łodzi był telegrafistą. Trafił do niewoli sowieckiej. Był więźniem Ostaszkowa. Został zamordowany w kwietniu 1940 r. Twerze. Pochowany z pozostałymi ofiarami Zbrodni katyńskiej w Miednoje.

Piotr Gutowski (1900-1940)

Urodził się 28 IV 1900 r. w Grajewie, jako syn Konstantego i Anny Poniatowskiej. Był uczestnikiem wojny polsko- -bolszewickiej 1919–1921. Do służby w Policji Państwowej został przyjęty 15 VIII 1923 r. Służbę pełnił na terenie powiatu szczuczyńskiego (posterunek w Rajgrodzie), powiatu sokólskiego (posterunek w Korycinie) i w mieście Białystok. We wrześniu 1939 r. w Białymstoku. Trafił do niewoli sowieckiej. Był więźniem Ostaszkowa. Został zamordowany w kwietniu 1940 r. Twerze. Pochowany z pozostałymi ofiarami Zbrodni katyńskiej w Miednoje. Zostawił żonę oraz dwóch synów i trzy córki.

Czesław Przybyszewski (1906-1940)

Urodził się 1 VIII 1906 r. w Grajewie, jako syn Józefa i Aleksandry ze Szlicnerów. Mieszkał w Grajewie ponad 20 lat. Następnie służył w wojsku m.in. w 1 plutonie łączności, a następnie od 1928 r. w 23 Baonie KOP. Po ukończeniu w 1930 r. szkoły policyjnej w Mostach Wielkich rozpoczął służbę w szeregach Policji Państwowej głównie na posterunkach województw kresowych. (Tarnoruda 1930 r., Łuka Mała 1933, Grzymałów 1934). W 1938 r. w stopniu starszego posterunkowego został przeniesiony do Komendy Powiatowej w kurorcie Zaleszczyki. Tam też zamieszkał z żoną Stefanią (z d. Cypryś) i synami Ryszardem oraz Zenonem. We wrześniu 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej i wraz z innymi policjantami trafił do obozu w Ostaszkowie. Rozstrzelany został w Twerze na początku kwietnia 1940 r., spoczywa na cmentarzu w Miednoje.