Miasto dba o zabytki

Budynek przy ul. Waryńskiego 7 (niegdyś ul. Polowa) to przykład na to, jak Białystok dba o zabytki. Koszt remontu tej kamienicy wyniósł ponad 6 mln 382 tys. zł. Oprócz odnawiania zabytkowych obiektów gminnych Miasto wspiera też właścicieli zabytków, udzielając im dotacji na remonty. Ponadto organizowane są wystawy, wykłady, spektakle, wydawane są książki dotyczące zabytków i historii Białegostoku.

Warto zaznaczyć, że w ramach remontu kamienicy przy ul. Waryńskiego 7 odnowiono również piękne polichromie zdobiące klatkę schodową. Renowacja kosztowała prawie 331 tys. zł. Prace remontowe w budynku i na zewnątrz trwały od 2021 r. do 2024 r. Budynek został wybudowany w 1896 roku jako kamienica czynszowa – ze sklepami lub zakładami usługowymi na dolnej kondygnacji. Jego właścicielem przed II wojną światową był białostoczanin Mowsza Truskier. W przeszłości budynek był podzielony na 9 lokali mieszkalnych. Teraz będzie przeznaczony na usługi i biura – jest tu 10 lokali.

W latach 2018-2024 Zarząd Mienia Komunalnego realizował też inne inwestycje związane z ochroną i opieką nad zabytkami. Można wymienić 15 projektów, z których 4 zostały zakończone, a 11 jest w trakcie. Ich koszt to łącznie ponad 16,5 mln zł. W tym środki z BGK to ponad 1,5 mln zł. Inwestycje zakończone to przebudowa budynków przy Ciepłej 4 i Sukiennej 4 (teraz to placówki opiekuńczo-wychowawcze), restauracja pozostałości muru cmentarza gettowego przy Żabiej, przebudowa budynku przy Lipowej 41D. W planach ZMK ma przebudowę budynku przy Sobieskiego 22 na cele Białostockiego Centrum Seniora, przebudowę budynku mieszkalnego przy Nowowarszawskiej 32 i 32/1.

– Białystok ma wiele zabytków – w gminnej ewidencji jest ich ponad 600. Sukcesywnie poddajemy je renowacji i przywracamy do użytkowania, tak aby mieszkańcy mogli je podziwiać i z nich korzystać. Co roku na różnego rodzaju wsparcie zabytków i szerzej – dziedzictwa historycznego miasta, przeznaczamy znaczne środki, staramy się o dofinansowania i angażujemy się w działania utrwalające pamięć o historii Białegostoku – podkreśla prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski.

Opieka nad zabytkami w Białymstoku jest oparta o gminną ewidencję zabytków, która jest prowadzona od 2015 r. Obecnie obejmuje 611 obiektów nieruchomych. Tylko w 2023 r. na prace konserwatorskie przy zabytkowych obiektach Miasto wydało prawie 12 mln 500 tys. zł na 29 zabytków nieruchomych, 18 ruchomych i 36 elementów dekoracji rzeźbiarskich (w Ogrodzie Branickich). Na 3 prace pozyskano zewnętrzne środki – prawie 377 tys. zł (z budżetu państwa czy z Polskiego Ładu). Prace dotyczyły m.in. VI LO, ogrodzenia z bramą wjazdową do Pałacu Branickich, Parku Planty i Bulwarów Kościałkowskiego, Parku Starego im. Księcia Poniatowskiego, Parku Lubomirskich, dawnej zbrojowni przy Rynku Kościuszki 4.

Od 20 lat Miasto udziela też dotacji na prace przy zabytkach, które nie są jego własnością. W 2023 r. udzielono 3 dotacji łącznie na 150 tys. zł – na remont fundamentów klasztoru przy Rynku Kościuszki 5, konserwację stolarki drzwiowej w domu przy ul. Grunwaldzkiej 20 i opracowanie projektu remontu kościoła cmentarnego i ogrodzenia cmentarza przy ul. Raginisa 8.

W 2023 r. miejskie instytucje kultury zorganizowały 24 działania poświęcone historii miasta – wystawy, konferencje, wykłady, prelekcje z promocją książek, a nawet monodram. Wzięło w nich udział ponad 3 tys. osób. Wydano 4 publikacje: „Z krwi i nadziei” Samuela Pisara, „Kopiści” Eleny Markowej, „Kobiety w białostockim getcie” Adama Cz. Dobrońskiego i „Pamiętnik z dorastania” Waldemara Baksa. Były też 2 wystawy plenerowe organizacji pozarządowych i 6 audycji radiowych, a Miasto kontynuowało serię wydawniczą o dziedzictwie kulturowym Białegostoku wydając „Świątynie w Białymstoku”. W poprzednich latach ukazały się m.in. „Cmentarze w Białymstoku”, „Ogrody i parki Białegostoku” i „Białostockie krzyże i kapliczki”. Łącznie publikacji jest już 7.

Agnieszka Błachowska

Źródło: Miasto Białystok