Seniorzy z długami na 5,3 mld zł. Co piąty pada ofiarą cyberprzestępców

Aż co piąty senior w Polsce padł ofiarą cyberprzestępców, którzy próbowali wykraść jego dane osobowe. Jednocześnie emeryci mają do spłacenia ponad 5 miliardów złotych długów, a ich liczba stale rośnie. To niepokojący obraz sytuacji najstarszego pokolenia Polaków, które coraz śmielej korzysta z cyfrowych rozwiązań finansowych, ale jednocześnie staje się łatwym celem dla oszustów.

Dane z najnowszego badania „Cyberbezpieczeństwo Polaków w Internecie” pokazują skalę problemu. 20 proc. osób powyżej 65. roku życia doświadczyło kradzieży lub próby wyłudzenia danych osobowych. To niepokojąca statystyka, zwłaszcza że seniorzy są coraz bardziej aktywni w cyfrowym świecie finansów.

W tej grupie wiekowej aż 86 proc. używa kart płatniczych, 76 proc. korzysta z bankowości internetowej, a 61 proc. z mobilnej. Płatności BLIK-iem wykonuje 45 proc. seniorów, a co piąty płaci zbliżeniowo smartfonem. Niestety, wraz ze wzrostem aktywności rośnie ryzyko ataku, a kradzież oszczędności może być dla emerytów szczególnie bolesna.

Alarmująca bierność po cyberatakach

Jeszcze bardziej niepokojące od samej skali ataków jest to, jak seniorzy reagują na próby oszustwa. Zaledwie 9 proc. z nich zgłosiło incydent do CERT Polska, a 21 proc. zawiadomiło policję. Największa grupa – 56 proc. – ograniczyła się jedynie do zmiany hasła.

„Jeszcze bardziej niepokoi, że aż 12 proc. seniorów, pomimo świadomości próby kradzieży danych osobowych, całkowicie zignorowało ten fakt i nie podjęło żadnych działań. To duży błąd. Szybkie poinformowanie banku, zablokowanie kart płatniczych, zmienienie loginów do bankowości internetowej, czy zastrzeżenie dokumentów może w przyszłości uchronić przed poważnymi stratami finansowymi” – ostrzega Bartłomiej Drozd, ekspert serwisu ChronPESEL.pl.

Cyberprzestępcy używają różnorodnych metod, aby dotrzeć do seniorów. Najczęściej są to oszustwa telefoniczne (44 proc.), fałszywe strony internetowe (39 proc.), a także SMS-y i e-maile (po 36 proc.). Hakerzy najchętniej próbują wyłudzić dostępy do kart płatniczych (32 proc.) oraz kont bankowych (29 proc.).

Pozytywną stroną jest świadomość seniorów w kwestii wiarygodnych źródeł informacji o cyberbezpieczeństwie. „Seniorzy są zdecydowanie najbardziej świadomą grupą wiekową pod względem korzystania z wiarygodnych źródeł informacji o cyberbezpieczeństwie. Aż 76 proc. osób powyżej 65. roku życia poszukuje ich w oficjalnych komunikatach instytucji państwowych czy finansowych” – dodaje Bartłomiej Drozd.

Miliardowe zadłużenie emerytów

Oprócz zagrożeń cyfrowych, seniorzy borykają się z rosnącymi długami. W Krajowym Rejestrze Długów widnieje obecnie 277,7 tys. emerytów z niespłaconymi zobowiązaniami na łączną kwotę **5,32 mld zł**. Średnie zadłużenie na osobę wynosi 19,1 tys. zł.

„Choć łączna kwota zaległości powoli maleje, niepokój budzi wyraźny wzrost liczby niespłacanych zobowiązań. Zadłużeni emeryci dysponują ograniczonym budżetem, a zarządzanie nim wymaga od nich dużego wysiłku” – mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Struktura długów pokazuje, że seniorzy starają się terminowo spłacać kredyty i pożyczki, ale mają problemy z bieżącymi rachunkami. Zdecydowaną większość zadłużenia – 3,2 mld zł – przejęły fundusze sekurytyzacyjne. Wysokie są również długi wobec administracji państwowej i samorządowej (970,9 mln zł) oraz instytucji finansowych (451,7 mln zł).

Mieszkańcy Podlasia mogą czuć się nieco spokojniejsi – emeryci z województwa podlaskiego mają najmniejsze długi w kraju (92,1 mln zł), znacznie mniej niż seniorzy z Mazowsza (819,3 mln zł) czy Śląska (776,5 mln zł).

„W przypadku emerytów skuteczne odzyskiwanie należności wymaga bardzo elastycznego podejścia. Zwykle potrzebne jest rozłożenie długu na raty, wyjaśnienie warunków umowy czy przypomnienie o terminach w sposób dla nich zrozumiały i przystępny” – podkreśla Jakub Kostecki, prezes Zarządu firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.

Sytuacja seniorów wymaga szczególnej uwagi – zarówno w kontekście ochrony przed cyberprzestępcami, jak i wsparcia w zarządzaniu finansami osobistymi. Ich rosnąca aktywność cyfrowa to pozytywny trend, ale musi iść w parze z edukacją o bezpieczeństwie w sieci.