Naukowcy z UwB wspierają pakt UE dla wschodnich regionów przygranicznych

Naukowcy z Uniwersytetu w Białymstoku wzięli udział w kluczowych konsultacjach Komisji Europejskiej dotyczących paktu dla wschodnich regionów przygranicznych UE. Siedmioosobowy zespół ekspertów z uczelni przedstawił stanowisko w sprawie wzmocnienia oporności regionów sąsiadujących z Rosją, Białorusią i Ukrainą. Konsultacje, które trwały od 7 sierpnia do 18 września, zgromadziły ponad 200 opinii od różnych podmiotów z całej Unii.

Rektor Uniwersytetu w Białymstoku prof. dr hab. Mariusz Popławski był jednym z członków zespołu zabierającego głos w konsultacjach. W swoim stanowisku indywidualnym postulował potraktowanie wschodnich regionów przygranicznych jako specjalne strefy ekonomiczne, zintegrowane z polityką spójności UE.

„Uniwersytet i naukowcy potwierdzili kolejny raz, że traktują region jak wspólne dobro. Licząc na wsparcie województwa, my także wspieramy ważne dla regionu sprawy” – podkreśla prof. Mariusz Popławski.

Kompleksowe wyzwania wschodnich regionów

W pakcie określono specjalne działania niezbędne do sprostania złożonym wyzwaniom, z jakimi mierzą się regiony przygraniczne. Wśród najważniejszych problemów wskazano ograniczenia w kontaktach transgranicznych, rosnące zagrożenia bezpieczeństwa fizycznego i cyberbezpieczeństwa, wykorzystywanie migracji i dezinformacji jako broni oraz pogorszenie wyników gospodarczych.

W zespole naukowców z UwB, którzy wzięli udział w konsultacjach, znaleźli się również: prof. dr hab. Maciej Perkowski z Katedry Prawa Międzynarodowego Publicznego, dr hab. Adam Bartnicki – dziekan Wydziału Stosunków Międzynarodowych, dr hab. Daniel Boćkowski z Katedry Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Międzynarodowego, dr hab. Artur Olechno – dziekan Wydziału Prawa, dr hab. Iwona Wrońska z Zakładu Prawa Europejskiego, dr Artur Kosicki oraz mgr Wojciech Zoń.

Białostoccy naukowcy zwrócili uwagę na konieczność systemowego wsparcia finansowego i programowego dla województwa podlaskiego i innych regionów wschodniego pogranicza UE. Dostrzegli potrzebę funduszy kompensacyjnych dla przedsiębiorstw, programów wspierających dywersyfikację rynków i zieloną transformację, a także inwestycji w infrastrukturę drogową, kolejową, cyfrową i ochronę środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem unikatowych obszarów, takich jak Puszcza Białowieska.

Wzmocnienie pozycji eksperckiej regionu

Prof. dr hab. Maciej Perkowski, kierownik Katedry Prawa Międzynarodowego Publicznego oraz kierownik EUROPE DIRECT Podlaskie, podkreśla znaczenie szerokiego zaangażowania w konsultacje. „Tak szeroki odzew na ten apel pozwoli skuteczniej lobbować za rozwiązaniami sprzyjającymi rozwojowi naszego regionu na poziomie unijnym. Uczelnie wyższe powinny stanowić w tym względzie istotne wsparcie regionu, toteż szerokie zaangażowanie Uniwersytetu i ludzi Uniwersytetu cieszy szczególnie” – mówi prof. Perkowski.

Eksperci postulują stałe, długofalowe działania, które zapewnią równowagę, stabilność i rozwój wschodnich regionów przygranicznych, co jest niezbędne dla całej wschodniej flanki UE. Wskazali także na potrzebę wzmocnienia kontroli granicznej i wsparcia dla służb mundurowych w obliczu rosnącej presji migracyjnej i zagrożeń hybrydowych.

Z województwa podlaskiego w konsultacjach wzięły udział także instytucje takie jak Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, miasta Białystok i Suwałki, powiaty białostocki i hajnowski, Podlaska Izba Rolnicza czy Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna. Pakt został zainicjowany podczas konferencji „20-lecie wstąpienia państw Europy Środkowo-Wschodniej do UE”, która odbyła się 25 października na Wydziale Prawa UwB z udziałem ambasadorów państw bałtyckich i przedstawicieli Komisji Europejskiej.