Reklama
Litewskie krzyże ludowe
Tradycyjne litewskie krzyże to unikalna gałąź litewskiej sztuki ludowej, w 2001 r. wpisana na listę arcydzieł niematerialnego i słownego dziedzictwa ludzkości UNESCO. Muzeum Podlaskie sprowadziło do naszego miasta wystawę, która wędruje po świecie od 2004 roku. Na wernisażu Wiktor Wołkow pokazywał fotografie podlaskich krzyży dyrektorowi Muzeum Narodowego w Kownie Osvaldasowi Daugelisowi.
Według litewskiej tradycji krzyże to swoiste budowle łączące elementy architektury, rzeźby, kowalstwa, a czasami nawet prymitywnego malarstwa. Krzyże często zawierają wyraźne ornamenty roślinne, „słoneczka“ lub „ptaki“ z czasów archaicznych – motywy drzewa życia odpowiadające sakralnemu traktowaniu przestrzeni. Krzyże stawiane były jako pomniki zmarłym, jako znaki ochrony duchowej w określonych miejscach w celu uzyskania łask lub w podziękowaniu za nie. Na wystawie można przyjrzeć się nie tylko wspaniałej metaloplastyce. Ekspozycja przedstawia całe spektrum litewskiej sztuki ludowej związanej z ludowym postrzeganiem tematyki sakralnej.
Krzyże na Litwie były stawiane także w okresie, gdy było to zabronione przez władze carskie (w II poł. XIX w.) lub Związek Radziecki (lata 40.-90. XX w.). Z tych przyczyn już pod koniec XIX w. pomniki tego typu stały się jedną z form wyrażania tożsamości narodowej i obok znaczenia religijnego lub obrzędowego uzyskały status symbolu narodowego. Niektóre można zobaczyć tylko na pochodzących z poczatków XX wieku fotografiach inne przetrwały zły czas w muzealnych magazynach. Litewskie krzyże ludowe starannie skatalogowane i opisane można będzie oglądać w Muzeum Podlaskim do 28 lutego 2007 roku.
Reklama