Reklama
Bikont na Uniwersytecie
”Pierwszy raz w życiu rozmawiałam z mordercami” wyznała Anny Bikont. 4 lata trwały prace nad książką ”My z Jedwabnego”. Po przeszło 60 latach od jedwabieńskiej zbrodni o jej korzeniach z autorką i naukowcami żywo dyskutowali białostoczanie goszczący na spotkaniu przygotowanym przez studentów z SKN INTEgra na UwB.
Rys historyczny tamtych czasów miały przybliżyć wystąpienia prof. Adama Dobrońskiego i dr Jerzego Milewskiego z BEP IPN. I właśnie wspólne szukanie przyczyn
Jedwabnego stało się głównym tematem spotkania. Anna Bikont wykonała niewyobrażalną pracę. Rozmawiała z niedoszłymi ofiarami, mordercami, świadkami, nielicznymi Sprawiedliwymi. Opisała miasteczko Jedwabne, tropiąc co dzieje się w społeczności skonfrontowanej z czarnymi kartami swej historii. Publicznie dziwiła się światu w którym Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata, ukrywający w czasie wojny Żydów, dziś nadal boją się sąsiadów. ”My z Jedwabnego” to także opowieść o ludziach, którzy stali się przedmiotem ostracyzmu społecznego.
Prof. Dobroński postawił wiele możliwych tez sprzyjających jedwabieńskiej zbrodni: endecja, syjonizm, komunizm, bieda i analfabetyzm. Dr Milewski dodał do tego okupację niemiecką. Wystąpienia naukowców rozogniły atmosferę na sali. Przypominano atmosferę ”zbrodniczej nienawiści”, ujawniono przypadek wypędzenia ukrywanych Żydów przez ”polską partyzantkę”, wreszcie do głosu doszedł mieszkaniec pobliskich Burzan. Z jego prostą diagnozą zgodziła się chyba cała sala. Po okupacji sowieckiej, która była traumą mieszkańcy chcieli rewanżu.
Pospołu z historykami dyskutowali byli dziennikarze i PZPR-owscy sekretarze. Zdaniem Anny Bikont jej książka to historia bez happy endu. Ludzie, którzy dążyli do ujawnienia prawdy musieli opuścić miasteczko, a ukrywający Żydów wciąż się boją. Triumfują zaś ci, którym udowodniono udział w zbrodni. Gorące spotkanie zakończyła pytaniem: ”Czy w następnych pokoleniach będzie lepiej?”.
Reklama